Lễ ký kết Tuyên bố Kuala Lumpur về ASEAN 2045: Tương lai chung của chúng ta vào hôm 26-5 - Ảnh: Reuters
Ông Aziz nhấn mạnh Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 (Tầm nhìn 2045) hướng tới một khu vực tự cường, bền vững, lấy người dân làm trung tâm mà trong đó Việt Nam đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng.
* Xin ông chia sẻ đôi nét về kết quả Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 vừa kết thúc?
- Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 đã chứng kiến nhiều bước tiến lớn, đặc biệt nhất trong đó là việc công bố Tầm nhìn 2045 và Tuyên bố Kuala Lumpur.
Với tư cách chủ nhà, Malaysia chúng tôi hài lòng với những kết quả đạt được, đặc biệt là việc hoàn tất đàm phán nâng cấp Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) và Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) 3.0. Cả hai văn kiện sẽ được ký kết trong Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 47 vào tháng 10.
Với Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Hội đồng hợp tác Vùng Vịnh (GCC) lần hai và Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - GCC - Trung Quốc lần đầu, Malaysia tự hào khi là cầu nối cho hợp tác ba bên.
Quy mô chung của ba bên mang lại cơ hội to lớn để kết nối các thị trường và khuyến khích đầu tư liên khu vực. Đây là bước đầu tiên hướng đến một cấu trúc độc đáo và tiên phong, mở ra chương mới trong đối thoại hợp tác.
Chúng tôi kỳ vọng Hội nghị cấp cao lần thứ 47 và các hội nghị liên quan sẽ còn thành công hơn, hoan nghênh sự tham dự của tất cả đối tác đối thoại và qua đó củng cố quan hệ đối tác với Nga, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Canada, Ấn Độ…
Bộ trưởng Tengku Zafrul Aziz
* Với tư cách chủ tịch ASEAN, Malaysia kỳ vọng gì vào Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045?
- Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 là văn kiện định hướng để từng quốc gia thành viên cùng hướng nỗ lực đến mục tiêu chung. Một ASEAN đoàn kết trong hành động sẽ bảo đảm các quốc gia thành viên được phát triển một cách công bằng.
Tầm nhìn 2045 thúc đẩy năng lực tự cường và sự phát triển bền vững của khu vực, đặt ASEAN vào vị trí trung tâm tăng trưởng của châu Á - Thái Bình Dương và xem xây dựng cộng đồng là nền tảng.
Trong 10 năm đầu tiên hình thành và phát triển (2015 - 2025), Cộng đồng ASEAN đã phát huy khả năng chống chịu trước những thách thức như môi trường địa kinh tế biến động, quá trình số hóa diễn ra nhanh chóng và biến đổi khí hậu.
Cách tiếp cận dựa trên đồng thuận chính là cốt lõi của ASEAN và sẽ tiếp tục là nguyên tắc định hướng trong 20 năm tới theo Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045. Malaysia hy vọng Tầm nhìn 2045 sẽ mở đường cho một ASEAN kiên cường, sáng tạo, năng động và lấy con người làm trung tâm.
* Việt Nam có thể đóng góp gì cho quá trình hiện thực hóa Tầm nhìn 2045?
- Trong 30 năm là thành viên ASEAN, Việt Nam là thành viên chủ chốt và có nhiều đóng góp to lớn trong mọi lĩnh vực. Việt Nam là nền kinh tế lớn thứ năm (chiếm 11,3% GDP khu vực), có kim ngạch thương mại lớn thứ hai và là nước nhập khẩu lớn nhất.
Việt Nam cũng là thành viên tích cực thúc đẩy vai trò của ASEAN làm nền tảng đối thoại ngoại giao giữa các quốc gia trong và ngoài khối.
Cần phát huy hơn nữa những cơ chế ASEAN+
Trao đổi với Tuổi Trẻ, tiến sĩ Tengku Shammuddin Zaizi , thành viên Hoàng gia bang Selangor và là người bảo trợ Hiệp hội hữu nghị Malaysia - Việt Nam (MVFA), khẳng định các nước ASEAN cần đẩy mạnh những cơ chế như ASEAN+ và hội nghị thượng đỉnh với các đối tác đối thoại nhằm phát huy vai trò là động lực ổn định khu vực.
Ông Zaizi gợi ý: "Để dẫn dắt một cách chủ động, ASEAN cần cất lên tiếng nói thống nhất hơn, tăng cường trao quyền cho các thể chế và đi tiên phong trong những nỗ lực chung nhằm phản hồi các thách thức toàn cầu.
Những tổ chức như MVFA, dưới sự bảo trợ của lãnh đạo các nước cả ở khối nhà nước và khối nhân dân, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quyền lực mềm ASEAN thông qua ngoại giao nhân dân và trao đổi văn hóa".
